İkinci Dünya Savaşı sonrasında ABD’de çok büyük iki dehşet vardı. Birincisi, Sovyetler Birliği’nin ABD’ye nükleer silahla saldıracağı kaygısıydı. Başkasını ise pek çok kimse bilmez ancak, Çin’in sayıları milyara ulaşan vatandaşlarını organize ederek aşikâr bir ritimde zıplatmasıysa, ABD’ye gerçek büyüyerek ulaşacak sarsıntı dalgaları yaratması kaygısıydı. Evet, ABD bilinmeyen servisi bu kaygısını çok sefer kayda geçirmişti.
Elbette Çin dünyayı sallayacak ve tüm gezegendeki ülkeleri zelzeleyle yıkacak bu türlü bir deneme yapmadı ancak bu saatte sonra yapmayı denemek isteyebilir, zira bu “zıplayarak zelzele oluşturma” komplo teorisi, son Taylor Swift konserinde teoriden çıkıp gerçeğe dönüştü.
Pop müzikçisi Taylor Swift’in Shake it Off isimli müziği, geçen yıl Los Angeles’taki bir konser sırasında, minik bir zelzeleye sebep oldu. O periyotta araştırmacılar sismik hareketliliğin ses sistemlerinden mi yoksa müzik eşliğinde dans eden binlerce hayranından mı kaynaklandığından emin değildi, lakin Caltech sismologları tarafından yapılan yeni bir çalışma suçlunun hayranlar olduğunu ortaya koydu.
Swift, Ağustos 2023’te SoFi stadyumunda yaklaşık 70,000 Swiftie’nin -sadık Taylor Swift hayranları- önünde sahne aldığında sismologlar kentte 2.3 büyüklüğünde bir zelzele kaydetti. Birebir vakitte sabah akşam nefes almadan TikTok’ta dans görüntüleri çeken ABD’li ergenlerden oluşan bu 70 bin kişilik hayran ordusu, müzik sırasında birebir frekansla zıplamayı başarınca, ortalık tam manasıyla yıkıldı.
Kaliforniya Acil Durum Hizmetleri Ofisi, TikTokçu Swiftie’lerin kentin salladığı gecede tam olarak ne olduğunu belirlemek için bilim insanlarından Seattle konserinin neden olduğu sismik aktiviteyi incelemelerini istedi. Sismologlar, Swift zelzelesinin nereden kaynaklandığını ve hangi müziklerin en fazla sismik aktiviteyle ilişkili olduğunu kaydetmek için Swift’in 5 Ağustos’taki Los Angeles performansı gecesinde güçlü hareket sensörleri kurdu.
Bir konser hakikaten sarsıntı oluşturabilir mi?
Ekip, SoFi Stadyumundan yaklaşık 5,5 mil uzaklıktaki sarsıntı ölçerleri izledi ve bir müziğin sinyal yoğunluğunu yahut ses yüksekliğini gösteren bir grafik olan spektrogramları kullandılar. Böylelikle her Swift müziğinin ‘belirgin bir sarsıntı sinyaline sahip olduğunu’ buldular.
Çalışmada, “Araştırmacılar kaydedilen spektrogramlarda çalınan 45 müzikten 43’ünü tanımlayabildiler” denildi. Spektrogram, tüm müziklerin sismik bir tesire sahip olmasına karşın, Swift’in ‘Shake It Off‘ müziğinin 0.85’lik en büyük büyüklüğe sahip olduğunu ortaya koydu. Ve bu müzik Los Angeles’te 2.3 büyüklüğünde bir zelzeleye neden oldu.
O vakit, 1950’erin ABD’sindeki Çinliler zıplarsa zelzele olur kaygısının yersiz olmadığını da artık anlamış oluyoruz. Halbuki, ABD’de bu paranoyayı yaşayan devrin yetişkinleriyle gençliğimizde çok dalga geçmiştik. Artık hepsinden özür dileyip ellerinden öpüyoruz…
News
