Kanuni Sultan Süleyman’ın gücü ve tarihimizin yetiştirdiği en büyük mimarı Mimar Sinan’ın dehasınının beden bulduğu Süleymaniye Camii, yıllardır İstanbul’un kalbinde adeta bir mühür üzere parlıyor. Bu görkemli camii de kullanılan özel bir teknik ise duyanları hayrete düşürdü.
16. yüzyıl Osmanlı’sında 9 milyon kilometrekarelik bir coğrafyada 400’e yakın eser inşa eden ve mimarlık tarihinin mihenk taşı olarak anılan Mimar Sinan, çağın ötesindeki mimari dehasıyla hala daha hayranlık uyandırmaya devam ediyor.
Mimar Sinan
Osmanlı mimarisini tepe noktaya taşıyan Mimar Sinan’ı özel kılan sırf yapıtlarının sayısı ve görkemi değil birebir vakitte kullandığı mühendislik teknikleriydi. Gizli formüller, bilinmeyen süreçler ve asırlar sonra icat edilen bir dizi inşaat tekniği kullanan Mimar Sinan’ın bilhassa Süleymaniye Camii’de uyguladığı teknikler hayrete düşürüyor.
Süleymaniye Camii
Devasa boyutlarına karşın yapılışının üzerinden geçen 5 asırda ne zelzele ne de vakitten etkilenen Süleymaniye Camii, yalnızca 4 sefer restore edildi. Birinci iş olarak 150 metreye 70 metre ebadında, 6 metre derinliğinde bir temel çukur kazdıran Mimar Sinan, 100.000 tondan fazla toprağın hafriyatı ve süreksiz iskan duvarlarının kurulması için 1.5 yıl üzere bir vakit harcadı. Camii’nin tabanının en üstünde 5-6 metre kalınlığında kumlu toprak katmanı, altında ise yüzeye yaklaşan grovak kayalıklar vardı. Sinan evvel yüzeydeki toprak katmanını kaldırdı ve kayalara yaklaştı. Akabinde 30.000’e yakın kazık çaktırarak bu kazıkların üzerine tonlarca tartıda bloklar koydurdu ve 2 yılı aşkın bir mühlet beklemeye koyuldu. Böylelikle taban sıkılaşarak yük taşır bir pozisyona ulaştı.
Bu kazık temel tekniği, yıllar sonra birinci kez Burc el-Arab’ın inşaatında da kullanıldı.
450 YIL EVVEL BU TEKNİĞİ BULMUŞTU
Mimar Sinan’ın 450 yıl evvel keşfettiği bu teknik, aslında Süleymaniye’nin birinci planıydı. 2 yıllık bekleyişin akabinde Sinan, görkemli caminin temelini atmak için kolları sıvadı. İlk olarak tabanı 20 cm’lik bir harç katmanıyla kapladı ve üzerine ahşap ızgaralar yerleştirdi. Akabinde ksme taş ve kayalardan oluşan yer duvarını ördü. Temel katlarını kademeli olarak daralttı ve piramit formunda inşa etmeye başladı. Daha sonra ‘krozyon’ sorunu için de zemin suyundan yalıtımını sağlamak maksadıyla, suların havalandırma kanallarına toplanarak buradan Haliç’e tahliyesini sağladı.
Mimar Sinan’ın hayran bırakan dehası ise aslında harç hazırlama sürecinde ortaya çıktı. Harcında, proteini daha fazla olan devekuşu yumurtasının akını kullanan Sinan, kükürt oranı fazla olduğu için tutunumu da yüksek olan volkan tüfü kullanmak istiyordu. Fakat Anadolu’da bunu kolaylıkla bulmak mümkün değildi.
İŞİN SIRRI SOĞAN’DA GİZLİYDİ!
İşte bu noktada Mimar Sinan’ın dehası devreye girdi ve harcına “soğan” ekleyerek mükemmel bir sonuç elde etti. Pekala neden soğan? Doğal kükürt bileşeni olan soğan, sayesinde klasik Horasan harcından neredeyse iki kat sağlam özel bir harç elde etmek mümkündü. Muhtemelen bu efsanevi harçla birinci defa çocukluğunun geçtiği Kayseri’de tanıştı.
News
