Demokrat Parti periyodunun Dış İşleri Bakanı olan ve darbe sonucu idam edilen, Fatin Rüştü Güçlü’nün hayat öyküsüdür.
27 Mayıs 1960 Darbesi sonucunda Başbakan Adnan Menderes, Maliye Bakanı Hasan Polatkan ile idam edilen bir öbür isim ise Dış İşleri Bakanı Fatin Rüştü Kuvvetli idi.
27 Mayıs 1960 Darbesi, Türkiye Cumhuriyeti’nde gerçekleşen ve birinci emir-komuta zinciri içinde yapılan askeri darbeydi. Daha sonra her on senede yapılan darbeler Türkiye’yi daha da geriye götürdü. Darbe sonucunda asılan Fatin Rüştü Güçlü’ye dair…
Zorlu, II. Abdülhamid devrinde mirliva (tuğgeneral) olarak orduda misyon yapan İbrahim Rüştü Paşa’nın oğludur. Rüştü Paşa, 1906 yılında meydana gelen Akabe krizinde Osmanlı Devleti ismine kıymetli bir rol üstlenmiş ve “Akabe Kahramanı” olarak tarihe geçmişti.
Fatin Rüştü, baba tarafından Artvin’in Yusufeli ilçesine bağlı Esenkaya (Zor) köyündendir. Bu nedenle 1934 yılında Soyadı Kanunu çıkınca, ailesi Güç köyüne istinaden “Zorlu” soyadını almıştır. Anne tarafından ise Kafkasyalıdır.
1910’da İstanbul’da doğan Fatin Rüştü Kuvvetli, Galatasaray Lisesi, Paris Siyasi İlimler Mektebi ve Cenevre Hukuk Fakültesi mezunu. 1932 de Siyaset Dairesi II. Şubesinde Aday Meslek Memuru olarak misyona başlamış, 1933 de asaleti tasdik olunmuş ve 1934 de askerlik hizmeti nedeniyle ayrıldı.
Çeşitli vazifelerde bulundu
1935 de Siyaset Dairesi Genel Müdürlüğünde, 1936 da Hukuk Müşavirliğinde Müşavir Muavini, 1937 de Ticaret ve İktisat Dairesinde II. Şube Şefi, 1938 de Siyaset Dairesinde I. Şube Şefi, ve birebir sene Bern Büyükelçiliğinde (Birleşmiş Milletler İşlerine bakmak üzere) Başkatip, 1939 da Paris Büyükelçiliğinde Başkatip, 1941 de Siyaset Planlama Dairesinde Müdür, 1942 de Kuybişef (Moskova) Büyükelçiliğinde Başkatip, Ortaelçilik Müsteşarı, 1943 de Beyrut Başkonsolosluğunda Başkonsolos, 1946 da Ticaret ve İktisat Dairesinde Umum Müdür, 1949 da Ticaret ve İktisat Dairesinde Daire Reisi, 1950 de Genel Katiplik İktisadi İşler Muavini misyonlarını yürüttü.
Dış İşleri Bakanlığı görevi
Zorlu, 1951 de Devlet Bakanlığında Milletlerarası İktisadi İşbirliği Teşkilatında Genel Sekreter, 1952 de Kuzey Atlantik Paktı Paris Türkiye Daimi Temsilciliğinde Büyükelçi Daimi Temsilci olarak atanmıştır. 13/05/1954 de Çanakkale Milletvekili seçilmiş, 25/11/1957 – 27/05/1960 tarihleri ortası Dışişleri Bakanı olarak misyon yaptı.
1954 seçimleriyle bir taraftan ülkenin idaresinde kelam sahibi olduğu bir pozisyona gelmeyi başarırken, başka taraftan adım adım onu acı bir sona gerçek sürükleyen olayların içinde yer almıştı.
Çanakkale vekilliği
Demokrat Parti’nin birinci iktidar periyodunda (1950-54) Fatin Rüştü Şiddetli, Türkiye’nin NATO daimi temsilciliği ile birlikte Avrupa İktisadi İşbirliği Teşkilatı münasebetlerini birlikte yürütüyordu.
Başbakan Adnan Menderes, çalışmalarını takip ettiği ve beğendiği Fatin Rüştü’yü, siyaseten yola devam edeceği bir çalışma arkadaşı olarak yanında ister. Bu talebe daha fazla kayıtsız kalamayan Güçlü, yakınlarının muhalefetine karşın 1954 seçimlerinde Çanakkale’den milletvekili seçildi.
Milletvekili seçildikten çabucak sonra kıymetli bir vazifeye başbakan yardımcılığına getirilen Güçlü’nün vazife alanı ulusal savunma, iktisadi işler ve dış siyasettir. Bunların yanında eski misyonlarını de sürdürdü.
Bakanlık süreci…
27 Ekim 1957 seçimlerinde Demokrat Parti, önemli oy kaybına uğrasa da tekrar iktidarda kalmayı başarmıştır. Adnan Menderes’in 25 Kasım’a kadar kurulamayan yeni kabinesinde en aktif vazifelerden birisi gitgide Demokrat Partili arkadaşlarının gayesindeki isim haline gelen Fatin Rüştü Güçlü’ye verildi.
Bu şiddetli süreçte Kuvvetli, 25 Kasım 1957 tarihinde Dışişleri Bakanlığı misyonuna getirilmişti. O, Menderes’e en yakın bireylerden birisi olmaya devam etti. Hükümetin siyasetlerini her ortamda savundu.
Muhalefet sözcüleriyle; bilhassa de İsmet İnönü ile sert tartışmalara girdi. Dışişleri Bakanı Kuvvetli, bu alanda 1932 yılından itibaren deneyim elde etmişti. 1958 yılından sonra neredeyse tüm mesaisini Kıbrıs sıkıntısı için harcadı. Bu hususun, Türkiye’nin ulusal problemi olmasında elbet Güçlü’nün hissesi büyüktü.
News
