Bilim insanlarının varsayımlarına nazaran, atıldığı yere saplanmış ancak patlamamış, milyonlarca ton tartısında bomba var. Geçmişte silah sanayisinin bomba üretiminin çok da başarılı olmadığını kestirim edebilirsiniz. Her gün havalanan binlerce savaş uçağından yeryüzüne bırakılan, on binlerce tanktan, on binlerce toptan atılan milyonlarca bombanın küçük bir yüzdesi bile patlamamış olsa, şu anda hayat alanlarımızın bâtın köşelerinde kendini saklayan sayısız bomba bulunuyor demektir, ki bilhassa İkinci Dünya Savaşı’nda bombalarla yerle bir edilen Avrupa kentlerinde bugün kırsal bölgelerde, ırmak yataklarında, inşaat kazılarında ya da kanalizasyon kanallarında patlamamış bombalar bulmak hiç sürpriz olmuyor.
Görünmeyen tehlike: Amatol
Ancak bu sorunda büyük bir sorun daha var. Bu bombalardaki husus olan Amatol, TNT ve amonyum nitrat karışımından yapılan ve uçak bombaları, mermiler, derinlik bombaları ve deniz mayınları da dahil olmak üzere Birinci ve İkinci Dünya Savaşları için üretilen birçok bombada kullanılan epey patlayıcı bir unsur.
Saf trinitrotoluen (TNT) yahut Pentaeritritol tetranitrat (PETN) üzere yaygın olarak kullanılan başka patlayıcılar yaşlandıkça nispeten stabil kalırlar ve bebeklik periyotlarından daha tehlikeli hale gelmezler. Fakat Amatol, muhakkak şartlar altında tutulduğunda vakit geçtikçe darbelere karşı daha hassas hale gelir. Bu da onun sarsıntılar sırasında patlama riskini artırıyor.
Bir dizi deneyde, Norveç’teki Oslo Üniversitesi ve Stavanger Üniversitesi’nden iki bilim insanı, savaş alanlarından toplanan beş Amatol patlayıcı örneği üzerine yük bıraktı. Bu, bombaların darbeye karşı daha evvel fark edilenden çok daha hassas olduğunu ve yaşlandıkça giderek daha uçucu hale geldiğini gösterdi.
Mizaçtaki bu değişim büyük olasılıkla Amatol’ün doğal ortamdaki başka kimyasallarla tepkiye girme hali nedeniyle meydana geliyor. Hasebiyle yakında, bir apartmanın temeline yakın gömülü halde duran dev bir bombanın, üzerindeki yoldan bir kamyon geçtiğinde patlamayacağını kimse garanti edemiyor.
News
