NASA ve memleketler arası ortakları, Ay ile ilgili büyük planlar yapıyorlar. O denli ki yakında Ay’da kalıcı bir üs kurmak da bu planların bir kesimi. Fakat Ay’da kalıcı bir ömür kurmanın kimi lojistik ve teorik problemleri var. Bunlarda biri de Ay vakti ile Dünya vaktini senkronize edebilmek.
Beyaz Saray, NASA’nın hem Artemis programını destekleyen hem de ABD’nin global uzay yarışındaki başkan pozisyonunu koruyan bir tahlil geliştirmesini istiyor. Buna nazaran ABD uzay ajansının 2026 yılı sonuna kadar Koordinatlı Ay Vakti (KAT) ismi verilen bir sistem geliştirmesi gerekiyor.
Dünya üzerindeki vakit sistemlerini koordine etmek nispeten kolay bir işken, görelilik nedeniyle Ay devreye girdiğinde işler kıymetli ölçüde zorlaşıyor.
Alpha Centauri saatine nazaran saat kaç?
Einstein’in görelilik teorisine nazaran, Ay’da vakit Dünya’dakinden farklı geçiyor. Birebir durum uzayın genelinde de geçerli. Şayet devasa kütleçekim kuvveti nedeniyle bir kara deliğin yakınına giderseniz, vakit (veya en azından vakit algısı) kıymetli ölçüde yavaşlar. Ay’da ve Dünya’da vaktin geçişi ortasındaki fark çok küçük lakin vakitle bu fark birikiyor eninde sonunda saatler farklı kıymetleri göstermeye başlıyor.
- İlginizi çekebilir: Şu anda Ay’da saat kaç?
Beyaz Saray’ın bu bahisteki yönlendirmesi birinci değil. Geçen yıl, ESA da ay saati standardizasyonu için şirketlerden teklif almaya başladı. NASA ise 2019 yılında uzay araçlarının Dünya ile irtibattan bağımsız olarak daha düzgün seyir yapmasını sağlamak emeliyle Derin Uzay Atom Saati’ni (DSAC) hayata geçirmişti.
Birkaç yüz seneye bugün kullandığımız 24 saatlik klasik tertip yerini DSAC’a bırakırsa şaşırmayın. Ne de olsa cihanın her yerinde birebir vakit ölçü standardını kullanmak zorundayız. Zira, dünyanın kendi içinde bile her kentte başka farklı vakit ayarı yapmak zorundayken esasen gereğince zorlanıyoruz, buna bir de gezegenler/galaksiler ortasında yüzlerce binlerce farklı vakit dilimi de eklenirse, insanoğlu pencereleri açıp imdat diye bağırabilir.
News
