Doğaüstü bir olay üzere gözükse de, Dünya’da var olan bir cisim o kadar ölümcül ki, ona bakmak bile sizi öldürebilir. “Fil Ayağı” olarak isimlendirilen cisimle tıpkı odada yalnızca 300 saniye geçirmek, yaşayacak yalnızca 2 gün ömrünüz kalmasına sebep olabiliyor.
Bu ölümcül cisim, Çernobil nükleer reaktörünün erimiş çekirdeğinden oluşan 2 metre genişliğindeki katılaşmış lav yığını. Ağır radyasyon nedeniyle, şimdiye kadar Fil Ayağının yalnızca birkaç tane fotoğrafı çekilebildi. Erimenin üzerinden neredeyse 40 yılın geçtiği günümüzde bile bu objeyle tıpkı odaya adım atmak ölümcül olabiliyor ve tehlikenin yüzyıllar boyunca da devam etme ihtimali var.
Çernobil felaketinde neler yaşanmıştı?
Ukrayna’daki Çernobil Nükleer Santrali’ndeki 4 Numaralı reaktöründe 26 Nisan 1986 tarihinde beklenmedik bir güç dalgalanması yaşandı. Acil kapatma prosedürleri başarısız olurken, çekirdekteki sıcaklıklar daha da yükseldi.
Reaksiyonu yavaşlatmak gayesiyle kullanılan denetim çubukları yerleştirildiğinde artık çok geçti ve ağır sıcaklık çubukları çatlattı. Kısa müddet sonra soğutma suyu buharlaştı ve insanlık tarihindeki en makus nükleer felaketle reaktör patlayana kadar basınç arttı.
Acil durum grupları, o sonbahar mevsiminde radyasyonu denetim altına almak için gayret ederken, reaktörün altındaki bir odanın gezegendeki en tehlikeli yerlerden biri haline geldiğini keşfettiler. Reaktör o kadar yüksek bir sıcaklığa ulaştı ki çekirdeği korumak için kullanılan çelik ve beton eriyip radyoaktif lavlara dönüştü.
İlk paklık takımlarının düşündüğünün bilakis, bu gereç aslında reaktörden gelen nükleer yakıt değildi. Çekirdek kritik duruma ulaşırken, içinde bulunduğu kaplamayı oluşturan gereçleri eritti ve bunlar yavaş yavaş reaktörün tabanından geçerek düşmeye başladı. Materyal, Reaktör 4’ün boruları ve betonu boyunca ilerlerken daha fazla bileşen topladı, değişti ve karmaşık bir radyoaktif kimyasallar yığınına dönüştü. Kum, beton ve nükleer yakıttan oluşan bu karışım nihayet soğuduğunda, koryum (corium) ismi verilen yeni bir materyale dönüşerek katılaştı.
Neden Fil Ayağı?
Reaktörün altındaki buhar koridoruna düşen bir koryum kütlesi, özel biçimi nedeniyle Fil Ayağı olarak anılmaya başlandı. Fil ayağı, 1986 yılında saatte 10.000 röntgen (bir radyasyon ölçüsü) yayıyordu ve bu, kansere neden olması için gereken dozun yaklaşık 1.000 katıydı. Karşılaştırma için belirtmek gerekirse, bu düzeyde radyasyona bir saat boyunca maruz kalmak, dört buçuk milyon göğüs röntgeni çekmeye muadil olacaktır.
Bu radyasyona yalnızca 30 saniye maruz kaldığınızda, bir hafta içinde baş dönmesi ve yorgunluk hissedersiniz. Odada iki dakika kaldıktan sonra hücreleriniz kanamaya başlayacak ve dört dakika sonra kusma, ishal ve ateş ortaya çıkacaktır.
Son olarak, yalnızca beş dakika kalmanız, neredeyse katiyetle iki gün içerisinde hayatınızı kaybetmenize sebep olur.
Temizlik takımı Fil Ayağı’na ulaştığında, hala yaklaşamayacak kadar radyoaktif olduğunu gördüler. Mürettebat, süratli bir biçimde tekerleklere monte edilen bir kamera kullanarak ayağın fotoğrafını çekmeyi başardı.
On yıl sonra Çernobil’i kapsamlı bir formda belgeleyen ABD Enerji Bakanlığı, Fil Ayağı’nın bazı yeni fotoğraflarını elde etmeyi başardı. Lakin Fil Ayağı yakınındaki radyasyon düzeyleri o kadar yüksek kaldı ki, fotoğraflamak için kullanılan araçları bile etkiledi.
Koryum çok ender bir formda ortaya çıktığından ve tarihte sadece beş sefer üretildiğinden ötürü, hiç kimse Fil Ayağının vakit içinde nasıl değişeceğinden tam olarak emin değil. Nükleer husus yavaş yavaş soğurken, muhtemelen daha uzun yıllar boyunca tehlikeli olmaya devam edecek.
News
