Uçakla Avustralya’ya yapılan neredeyse tam günlük bir seyahat, gözünüze uzun aralı bir uçuş üzere görünebilir. Fakat bir kırlangıcın uçuşuyla karşılaştırıldığında epey kıymetsiz kalacağını söyleyebiliriz.
Sadece birkaç saatlik seyahatler bile çoğumuz için huzursuzluk verici olabiliyor ve bir araç içinde oturmak rahatsız edici bir durum haline gelebiliyor. Bir de havada kalabilmek için kollarınızı 10 ay boyunca yanlarda tutmanız gerektiğini düşünün… İşte o vakit kırlangıçların rekor kıran uçuşlarının ne kadar etkileyici olduğunu fark edeceksiniz.
Galli ornitolog Ronald Lockley, 1970’lerde kırlangıçların bu türlü bir performans gösterebileceğini öne sürmüş olsa da, İsveç’teki Lund Üniversitesi’nden bir küme araştırmacının 2016 yılındaki incelemelerine kadar bu teori doğrulanamadı. Takım, bu uçuşu doğrulamak için 13 yetişkin kırlangıç kuşunu takip etti ve uçuş aktivitelerini kaydetmek için ivme ölçerli küçük bilgi kaydediciler ve yerlerini tespit etmek için ışık düzeyi sensörleri ile kuşları etiketledi. Kuşlardan kimileri, kışın İsveç’ten Sahra’nın güneyine göç edip geri dönerken birkaç yıl boyunca izlendi.
Sonuçlar, uzun müddettir şüphelenildiği biçimde kırlangıçların vakitlerinin birçoklarını havada geçirdiğini ortaya çıkardı. Takip edilen kuşlar yılın sırf iki ayı boyunca daima olarak karada kaldı. Geriye kalan 10 ayda, nadiren kısa molalar verebilseler de, zamanlarının yüzde 99,5’inden fazlasını uçarak geçirdiler.
Kırlangıçlardan üçü, göçleri boyunca 10 ayın tamamında havadaydı. Bu küçük kuşların sadece 40 gram yükünde oldukları düşünüldüğünde bilhassa etkileyici bir muvaffakiyet.
Araştırmacılar, uzun uzaklık seyahat yapanlarla mola verenler ortasındaki farkın tüyleri olabileceğini söylüyor. Mola vererek karaya konan kuşların kanat tüyleri değişmemişti, fakat tüm müddet boyunca havada kalanların tüyleri dökülmüş ve yeni uçuş tüyleri çıkmıştı.
Araştırma muharriri Anders Hedenström, o devirde yayınlanan bir bildiride, “Tüy döküp dökmemeleri, genel durumlarında yahut parazit yüklerinde küçük farklılıklara işaret edebilir ve çeşit içindeki kuşların uçuş davranışlarını açıklayabilir” dedi.
Kırlangıçların bu kadar uzun mühlet hava kalmalarının sırrı ise uzun uçuşları sırasında nispeten daha az güç harcayacak formda adapte olmalarında yatıyor. Hedenström, Nature ile yaptığı görüşmede “Kırlangıçlar, aerodinamik beden formları ve uzun ve dar kanatlarıyla, düşük maliyetle kaldırma kuvveti üreten çok tesirli uçucular haline geldi” dedi ve devam etti: “Bu onların daha az güç kullanmalarına yardımcı oluyor ve havadaki böcekler sayesinde bir güç dayanağı alabiliyorlar.
Yine de, kırlangıçların bu uzun uçuşlar sırasında uyuyup uyumadığı yahut tam olarak nasıl bir sistem geliştirdikleri şimdi bilinmiyor.
Çalışma Current Biology’de yayınlandı.