Son vakitlerde ellerden düşmeyen telefonlar için uzmanlardan bekleyen tehlike alarmı çaldı. Gece geç saatlere kadar telefon kullanımının yeni jenerasyonda jet-lag sendromuna yol açtığı saptandı.
Günümüzün en başta gelen meselelerinden biri olan telefon bağımlılığı gün geçtikçe daha da çıkılmaz bir hal alıyor. Telefon kullanımında yaş skalasının uygunca düşmesinin akabinde yaşanan kimi problemler uzmanlar tarafından sıklıkla uyarılsa da bu durumun önüne geçilemiyor. Yatmadan evvel saatlerce bilgisayar ya da telefona bakmanın uyku sistemini bozduğunu belirten uzmanlar, bu durumun tıpkı gün içinde 6 saat diliminden fazla uyuyan bireylerde görülen jet-lag gibisi sendroma yol açabileceğine dikkat çekiyor.
Sosyal jet-lag ismi verilen bu uyku bozukluğu, gençlerde ergenlik sorunlarının daha şiddetli görülmesine, okul muvaffakiyetinin düşmesine, psikolojilerinin bozulmasına, yetişkinlerde ise Tip-2 diyabetten obeziteye, depresyondan kalp hastalıklarındaki artışa kadar değerli sıhhat sorunlarına yol açıyor.
“BİYOLOJİK RİTİMDE BOZULMAYA NEDEN OLUYOR”
Nöroloji Uzmanı Dr. Serdar Taşdemir “Sanayi ihtilali ile artan mesai saatleri, elektriğin keşfi ve son 30 yıl içerisinde bilgisayar teknolojilerinin gelişmesine bağlı olarak insanların karanlık saatlerde ışığı daha fazla kullanması biyolojik ritim üzerinde olumsuz tesirlere neden oldu. Toplumsal bir varlık olan insan 24 saat içerisinde birçok aktivite yapmak zorundadır. Okul ve iş hayatı üzere yükümlülükler, hobiler, aile- arkadaş bağları nedeniyle vaktin çok kullanımı uyku ya da biyolojik ritmimizde bozulmalara neden oluyor. Çok çalışma saatleri, vardiyalı çalışmalar, kâfi gün ışığı alamama (özellikle plaza çalışanları), uyku tertibinde bozulmalar toplumsal jet-lag’a neden oluyor” dedi.
“PAZARTESİ SENDROMUNUN SEBEBİ”
Herkesin kâbusu olan pazartesi sendromunun da en değerli sebebinin toplumsal jet-lag olduğunu belirten Dr. Taşdemir “Hafta sonu daha geç saatlerde uyanılmasına karşın hala yorgunluk hissetmek, yeni başlayan haftaya daha yorgun girmek, haftanın son günlerine yanlışsız iş ve okul hayatına alışmışken, hafta sonunun gelişiyle yeni bir haftaya tekrar yorgun başlanabileceğinin verdiği gerilim, toplumsal jet-lag ile kontaklı olabilir” açıklamasını yaptı.
NASIL BAŞ EDİLİR?
- En kıymetli adım uyku nizamdır. Hafta sonu dâhil uyku ve uyanma saatiniz birebir olmalıdır. Günde en az 7 saat uyuyacak biçimde planlama yapmalısınız.
- Gün ışığından mümkün olduğunca fazla yararlanmalısınız. Çalışma ya da okul saatler ortasında gün ışığına çıkmaya çalışmalısınız.
- Kafen kullanımına dikkat etmeli, akşam saatlerinde kafen almamalısınız.
- Beslenmeye dikkat etmeli
- Gün içerisinde mümkün ise spora vakit ayırmalısınız.